Jaloezie is een complexe emotie, vooral in romantische relaties. Het is volkomen normaal om jaloers te worden wanneer je partner meer aandacht aan iemand anders besteedt, maar tegelijkertijd kan het ook een bron van schaamte zijn. Deze emotie kan nog uitdagender worden in polyamoreuze relaties, vooral door heersende opvattingen dat gevoelens van jaloezie niet passend zijn in dergelijke dynamieken.
Is het terecht dat je je zo voelt? Moet je dit bespreken met je partners? Is jouw reactie normaal, of zullen anderen je veroordelen om wat je voelt?
Deze vragen kunnen behoorlijk belastend zijn, en een gebrek aan communicatie vergroot alleen maar de afstand tussen jou en je partners. In dit artikel deelt een gecertificeerde coach voor relaties en intimiteit, gespecialiseerd in verschillende vormen van relatietherapie en zelf een polyamoreuze vrouw, haar inzichten over het omgaan met jaloezie in polyamorie.
Omgaan met Jaloezie in Polyamoreuze Relaties
Polyamoreuze relaties zijn nog niet op grote schaal zichtbaar of worden veel besproken in onze maatschappij. Ik herinner me dat iemand me benaderde over de structuur van zijn polyamoreuze relatie. Hij vroeg zich af of wat hij deed normaal of abnormaal was, omdat hij niet goed op de hoogte was van de dynamiek binnen polyamorie.
Blijkbaar was hij gelukkig, en dat gold ook voor de andere betrokken vrouwen. Het gebrek aan kennis leidde tot twijfels over hun dynamiek, ondanks dat ze harmonieus samenleefden. Deze relaties zijn niet exact hetzelfde als open relaties; beschouw ze meer als een soort gemeenschappelijk leven. Of het nu gaat om een gezamenlijk huishouden waar partners als een familie leven, of gewoon een gevoel van saamhorigheid.
Het is een misverstand dat jaloezie niet bestaat binnen polyamorie. Jaloezie is een normaal onderdeel van deze dynamiek. Of we nu monogaam of niet-monogaam zijn, we blijven mensen met menselijke emoties.
Hoewel we openstaan voor het accepteren van andere partners, kunnen er situaties zijn die ons minder belangrijk, minder gehoord of minder gezien doen voelen. Aangezien dergelijke relaties niet vaak openlijk worden besproken, kan het begrijpen van en omgaan met jaloezie in polyamorie erg uitdagend zijn. Hier zijn enkele belangrijke overwegingen:
1. Sensitiviteit van de Partner
De partner die te maken heeft met de jaloerse gevoelens moet met empathie reageren. Deze persoon dient emotioneel beschikbaar, transparant en open voor communicatie te zijn.
Het is niet verstandig om de gevoelens van je partner te negeren, te veroordelen of te bestraffen. In plaats daarvan moet je ze geruststellen en ondersteunen. Gebruik vriendelijke woorden om de ander het gevoel te geven dat hun gevoelens erkend en valideren zijn. Geduld, gevoeligheid en verstandige omgang met de situatie zijn essentieel. Bespreek vervolgens hoe je ervoor kunt zorgen dat je partner zich meer inbegrepen voelt, want de hele dynamiek hangt ervan af.
Toestemming van de primaire partner is essentieel in een polyrelatie. Zorg ervoor dat deze kwestie effectief is besproken. Het ondoordacht nemen van beslissingen zonder overleg zal alleen maar jaloezie oproepen, wat helemaal terecht is.
2. Neem Eigen Verantwoordelijkheid in de Jaloezie
Als je jaloers bent, is het belangrijk om verantwoordelijkheid te nemen voor jouw gevoelens. Het gaat om jouw emoties, triggers en eventueel aanwezige onzekerheid binnen de polyamoreuze structuur.
Je kunt regelmatig bepaalde kwesties en triggers ervaren die herhaaldelijk angst oproepen. Dit kan leiden tot een negatief gevoel, waardoor het cruciaal is om technieken te gebruiken en eventueel hulp te zoeken bij counseling of mindfulness als je de jaloezie wilt overwinnen.
3. Herken Jouw Persoonlijke Triggers
Probeer te begrijpen wat je triggers zijn; overweeg of je deze eerder hebt ervaren, mogelijk zelfs in je kindertijd. Deze emoties zijn fysiek verankerd in je lichaam en wanneer vergelijkbare triggers zich opnieuw voordoen, zul je merken dat je lichaam op een ongunstige manier reageert.
Bijvoorbeeld, als een partner zegt dat ze naar de film gaan, kan de jaloerse partner fysieke symptomen van angst, woede of verdriet ervaren. Als hun partner lang met iemand praat, kunnen soortgelijke reacties in hun lichaam en geest optreden.
Hoe beter je begrijpt wat de jaloezie veroorzaakt en hoe je bewust wordt van wat er in het hier en nu gebeurt, des te effectiever kun je ermee omgaan. Dit noemen we “het waarnemen van emoties”. Het houdt in dat je mindful bent over je gedachten en gevoelens. Ik moedig mijn cliënten aan om herinneringen op te halen en deze te bekijken zoals ze zijn, in plaats van zoals ze zich op dat moment aanvoelden.
4. Werk aan Jouw Onzekerheden
Jaloezie komt voort uit onzekerheden en vergelijkingen. Dit kan zijn omdat je vaak bent vergeleken met broers of zussen, of omdat je misschien bent verlaten door je ouders. Hierdoor kun je een gevoel van onvoldoende zijn ontwikkelen.
Als gevolg hiervan maak je je wellicht zorgen dat iemand anders jouw plek kan innemen. Je zou kunnen piekeren of andere partners je primaire partner gelukkiger maken dan jij dat kunt. Vragen zoals: “Doet hij/zij meer voor jou dan ik kan? Maakt hij/zij je gelukkiger?” kunnen opkomen.
Het is normaal om dergelijke vergelijkingen te maken, maar wanneer je beseft en tegen jezelf zegt: “Ik ben wie ik ben, dit is wat ik te bieden heb en dat moet genoeg zijn”, zal de neiging om te vergelijken afnemen.
Door aan je onzekerheden te werken en jezelf te accepteren zoals je bent, wordt het makkelijker om je niet bedreigd te voelen door de partners van je partner.
5. Valideer je Eigen Reacties
Als je jaloezie ervaart in polyamoreuze relaties, begrijp je misschien niet of je gevoelens normaal zijn. Een van de belangrijkste stappen in polyamorie is het valideren van je eigen emoties.
Onderzoek of je daadwerkelijk overreageert. Bepaal de redenen achter je gedachten en emoties. Daag ze uit en vraag jezelf af of er waarheid is in wat je denkt. Zijn jouw emoties gerechtvaardigd? Is het waar dat je partner je niet de juiste aandacht geeft? Zodra je deze vragen eerlijk beantwoordt, krijg je een beter idee of je reactie terecht is of niet.
Vergeet niet om onpartijdig te blijven in je antwoorden. Probeer ook empathie te tonen in je relatie. Is je partner druk met werk of school, of bouwt hij/zij een relatie op met iemand nieuw?
6. Blijf Bezig met Jouw Eigen Leven
Wanneer je partner tijd doorbrengt met andere mensen, kan jaloezie gemakkelijk de overhand nemen. Zorg ervoor dat je jezelf bezighoudt. Je kunt tijd doorbrengen met vrienden, een nieuwe hobby oppakken of aan je identiteit werken. jezelf vinden buiten de relatie kan je zelfvertrouwen versterken en ook je emoties ten goede komen.
Deze emotionele afhankelijkheid van je primaire partner zal daardoor ook afnemen. Hierdoor zal de angst om deze partner te verliezen minder verlammend zijn.
Voor meer deskundige video’s, abonneer je op ons Youtube-kanaal.
7. Communiceer Zonder Beschuldiging
Bij het omgaan met jaloezie in polyamorie zijn emotionele uitbarstingen soms onvermijdelijk. Toch is open communicatie essentieel voor het overwinnen van gevoel van jaloezie.
Vertel je partner hoe je je voelt zonder beschuldigingen of opheffing van de stem. Zeg bijvoorbeeld: “Ik voel me ongemakkelijk als je niet bij me bent, en ik voel me minder belangrijk als je ervoor kiest om vaker bij iemand anders te zijn.”
Stel hierna een vraag die niet beschuldigend klinkt: “Ik wil graag meer tijd met je doorbrengen. Hoe kunnen we tijd voor elkaar vrijmaken? Wat kunnen we doen zodat ik me meer betrokken voel?”
8. Stel Regels Vast
Elke polyamoreuze relatie moet gebaseerd zijn op wederzijds aanvaarde regels. Zonder regels of grenzen kunnen relaties uit balans raken of zelfs uit elkaar vallen. Net zoals er bepaalde verplichtingen in een huwelijk zijn, zouden polyamoreuze relaties ook regelingen moeten hebben.
Ervan uitgaan dat je weet wat er wel of niet verwacht wordt omdat je in een polyrelatie zit, is niet verstandig. Er kunnen verschillende niveaus van openheid zijn. Sommige mensen zijn misschien comfortabel met hun partners die met personen van hetzelfde geslacht omgaan, terwijl anderen dat niet willen.
Daarom is het belangrijk om openhartig te praten over grenzen en regels, zodat niemand zich aangevallen, verwaarloosd of geschonden voelt.
9. Zorg dat je Moraal in Orde is
Wanneer mensen naar polyamorie of open relaties neigen uit angst om iets te missen, de hoop op vrijheid, angst om verantwoordelijk te zijn, of angst voor verlating, moeten ze voorzichtig zijn.
In dat soort situaties wordt de relatie zelfondermijnend, bedrieglijk en manipulerend. De relatie wordt dan bevolkt door “spelers” in plaats van echte geliefden, en het ontbreekt aan medeleven.
Polyamorie draait erom “vanuit het hart te leven en lief te hebben, niet vanuit de hormonen”. Vaak worden mensen gedreven door hormonale lust tot het aangaan van meerdere partners onder de noemer polyamorie, maar het zou juist compassie, vertrouwen, empathie, liefde en verantwoordelijkheid moeten omvatten.
Hoewel polyamorie steeds meer geaccepteerd raakt in onze maatschappij, is het een feit dat het gepaard gaat met meer complicaties dan monogame relaties. Je leeft samen met verschillende mensen en moet dus hun ritme en persoonlijkheid begrijpen, wat verklaart waarom jaloezie zo vaak voorkomt in polyamoreuze relaties.
Met de zes punten die hierboven zijn genoemd, hoop ik dat je gemakkelijker om kunt gaan met jaloezie in polyamorie. Onthoud dat wat je voelt normaal is en dat verantwoordelijkheid nemen het eerste noodzakelijke stap is.