Wanneer ik gevraagd word iets te schrijven over het zijn van een donkere vrouw getrouwd met een lichte man, is mijn eerste reactie om dit weg te wuiven! “Maakt kleur iets uit in een relatie? Wie maakt zich tegenwoordig nog druk om huidskleur? Voor mij heeft het nooit een rol gespeeld. Niemand heeft mij ooit beoordeeld op mijn kleur,” denk ik hardop terwijl ik met mijn moeder thee drink tijdens onze avondritueel.
“We moeten het hebben over ‘belangrijkere’ kwesties. Het patriarchaalsysteem. Genderstereotypen. Ongelijke lonen. Dikkediskriminatie,” zeg ik. Mijn moeder wijst erop dat opmerkingen over kleur ook in dezelfde culturele ruimte functioneren. “Ik vroeg je om multani mitti (fuller’s earth) en besan (kikkererwtemeel) te gebruiken voor een stralende, vlekvrije huid. Je mag blij zijn dat ik saffraan nooit onderdeel maakte van jouw jeugdregime,” zegt ze met een knipoog. En ik weet dat dat het verschil heeft gemaakt.
Speelt Huidskleur Echt Een Rol In Een Relatie?
Ja, ik herinner me goed haar waarschuwing over bleekcrèmes die vol zitten met ammoniak en bleekmiddelen, en dat zij zelfgemaakte producten maakte voor de huidverzorging van haar ‘mooie’ dochters. Maar wat me het meest bijbleef, zijn de specifieke woorden die ze gebruikte om schoonheid te beschrijven. Woorden als aishwaryam (gratie), tejas (gloed), en pakwata (zelfvertrouwen).
Al deze woorden richtten zich op een innerlijke ruimte in ons lichaam die verrijking nodig had in de vorm van lezen, ervaringen en reflecties, in plaats van alleen fysieke verschijning. Voor mijn moeder stond dit boven een lichte huid. Er was zoveel meer aan schoonheid dan enkel een lichte of donkere huidskleur.
Tot nu toe had ik nooit erkend dat dit mijn opvattingen over schoonheid had gevormd. Ik maak een mentale notitie om terug te gaan, mijn moeder te omhelzen en haar te zeggen dat ze geen geweldige moeder is, maar een geweldige vrouw. Ik ben zo blij dat zij niet ten prooi is gevallen aan deze obsessie met een lichte huid die in India veel vrouwen raakt.
Later, tijdens het diner, probeer ik de gedachten van mijn ‘lichte’ echtgenoot te peilen. Het is algemeen bekend dat zijn verliefdheden vaak op Malayali-meisjes vielen, die doorgaans een donkere huid hebben. En ik heb al vier jaar lang de exotische status genoten als Malayali bahu in zijn Marwadi huishouden.
Dank je! Maar ik weet dit al en wil iets anders horen. “Nou, misschien kun je het dan over mij hebben, en de celebritystatus die ik geniet elke keer als ik naar Kerala ga. Vergeet niet, jouw verwanten denken dat je heel veel geluk hebt gehad!” We lachen. We herinneren ons een bezoek aan onze familie-tempel. De tempelpriester was zo gefascineerd door de huidskleur van mijn echtgenoot (in Kerala moeten mannen zonder shirt zijn), dat we ook een netje van de отраженное aandacht kregen.
We hebben er destijds om gelachen. We spreken, met enige tegenzin, over onze ‘vriendelijke’ neven en nichten die ons plagen; zij zeggen dat hij best bleekcrèmes kan endorsen. Immers, hij is ‘licht en knap’ en behoort niet tot de clan van donkere mannen. Soms zeggen ze: “Onze zus lijkt wel steeds bleker te worden; de omgeving heeft blijkbaar effect op haar.” We waren nooit zeker of het een grap of een compliment was. Maar we hebben erom gelachen.
De obsessie voor een lichte huid
“Heeft niemand uit mijn (uitgebreide) familie ooit een opmerking over jou gemaakt?” krijgt hij de kans om mij te vragen. Niet dat ik me iets kan herinneren. “Geen oom, geen tante?” Ik kan echt niets bedenken. Er zijn ‘belangrijkere kwesties’, mumble ik weer. Genderstereotypen. Het patriarchale systeem.
We praten al snel over de uitspraken van meneer Tarun Vijay en rollen met onze ogen bij opmerkingen als: ‘Niet alle Zuid-Indiërs zijn donker!’ Ik maak opnieuw mentale notities: vaak zijn we niet dankbaar voor onze eigen situaties. Dit is wat het betekent om een genderneutrale en liberale partner te hebben. Ik hou van hem en dagdroom vaak over campagnes waarbij hij het feministische boegbeeld zou zijn!
De volgende dag gaat het gesprek verder op mijn kantoor. Hier werken vier prachtige meisjes met verschillende Indiase huidtinten. Ik vraag ze of ze ooit ‘kleurcommentaar’ hebben gekregen. Het antwoord komt rap: “Oh, meer dan genoeg!” Waar? Op hun scholen. Thuis. Sommige junioren. Sommige senioren. Ze lachen over ‘die’ tante die zich zorgen maakt over wie hen zal trouwen, omdat ze niet licht zijn. En het doet deze meiden echt nadenken: ‘Maakt kleur uit in een relatie?’ Want hun hele leven is hen verteld dat ze geen geschikte jongen zullen vinden totdat ze voldoen aan de normen van kleurisme in India.
Begroetingen als “Je bent zo donker geworden! Je zou niet zoveel moeten uitgaan of zwemmen. Investeer in een of andere crème.” In elk geval is het antwoord een uitdrukking die zegt: “Waarom bemoei jij je met mijn zaken?” En ze lachen er achteraf om.
Kleur doet er niet toe
Subtiel of niet, dergelijke uitspraken zijn gereedschappen die maatschappelijke normen en complexe type-indelingen voor huwelijk vaststellen, die werkelijk geen enkele zin hebben. Dit leidt tot de zogenaamde grotere problemen die we proberen te bestrijden: genderstereotypen, patriarchaalsysteem, racisme, en meer. Zelfs als deze dingen ogenschijnlijk nooit in de weg hebben gestaan van mijn persoonlijke of professionele keuzes, beïnvloeden ze de samenleving op manieren die vrouwen kwellen en soms op manieren die we ons niet eens realiseren.
Misschien beïnvloedt de obsessie voor een lichte huid in India je niet direct, daarom heb je er misschien weinig aandacht aan besteed. Maar van de oordelen van je buren over je huidskleur tot je vrienden die op je Instagram-verhalen reageren met: “Meisje, je ziet er te bruin uit! Probeer die nieuwe crème die ik net heb gekocht”, vechten we hier een grotere strijd. Het is beslist een soort discriminatie.
Bovendien, om donkere vrouwen ervan te overtuigen dat hun kleur het enige is dat hun waarde bepaalt, blijft dit hen steeds weer in twijfel brengen met de vraag: ‘Maakt kleur uit in een relatie?’ Wat naar mijn mening de grootste fout van de samenleving is. Misschien is het weglachen van deze kwestie niet de juiste manier om ermee om te gaan.