De meeste dingen in het leven worden beter begrepen met context. Vaak weten we niet waar we de fout ingaan, omdat we niet precies weten wat ‘goed’ is. Als je gedachten zich steeds weer richten op jouw relatie en er enkele twijfels zijn, dan ben je hier op de juiste plaats. Ik ben hier om wat context te geven door de verschillen tussen gezonde en ongezonde relaties uit te leggen.
Bereid je voor op een diepgaande discussie, met een eerlijke waarschuwing: het kan een beetje ongemakkelijk worden. Voor deze realiteitscheck (want dat is wat het is!) heb ik Nandita Rambhia (MSc, Toegepaste Psychologie) bij me. Met meer dan tien jaar ervaring in de psychotherapie, heeft Nandita enkele waardevolle observaties en onschatbare adviezen te delen.
Laten we dieper ingaan op de wereld van relaties en de twee uiteinden van het spectrum verkennen waarin ze zich bevinden. Tijd om te ontdekken waar jij staat. Vertoon je de tekenen van een gezonde relatie tijdens het daten?
Gezonde vs. Ongezonde Relaties – 10 Verschillen
Het is belangrijk om ‘gezond’ niet te verwarren met ‘perfect’. Het verschil tussen deze twee is dat gezonde relaties daadwerkelijk bestaan, terwijl perfectie niet bestaat. Als je de droom van een romantische relatie nastreeft, laat me je voorzichtig uit je droom helpen.
Streef naar een band waarin jij en je partner elkaar liefde, zorg en steun bieden. Waar jullie beide delen van lelijke ruzies en meningsverschillen ervaren, en zelfs je geduld soms verliezen. Want het is menselijk onmogelijk voor twee mensen om het te allen tijde met elkaar eens te zijn.
De ontwikkeling van een gezonde relatie voelt als thuiskomen. Aan de andere kant… een toxische relatie voelt als een volledig lichaam in het gips. Er is altijd iets kapot, je ervaart constant pijn, en hoe graag je ook wilt genezen, de dokter weigert gewoon zijn werk te doen.
Hier zijn 10 verschillen die het onderscheid tussen gezonde en ongezonde relaties uitleggen. Ben je klaar? Laten we beginnen!
1. Open vs. Vijandige Communicatie
Nandita lacht terwijl ze het belang van communicatie bespreekt: “Ik weet zeker dat mensen moe zijn van het horen hierover en ik ben ook moe van het herhalen. Communicatie (goed of slecht) is een van de bepalende factoren van een relatie.”
Een gezonde relatie is gebouwd op een solide en eerlijke communicatie. De partners delen de hoogtepunten van hun dag, uiten eventuele wrok, en bespreken hun gevoelens met volwassenheid en begrip. Ze uiten hun zorgen en proberen gezamenlijk oplossingen te vinden.
Omgekeerd resorteren partners in een ongezonde relatie tot passief-agressief gedrag, schuiven zaken onder het tapijt of schreeuwen simpelweg naar elkaar. Ze zijn niet in staat om te begrijpen waar de ander vandaan komt en worden gedreven door de behoefte om gelijk te hebben. Beschuldigingen worden snel geplaatst, zonder persoonlijke verantwoordelijkheid.
Nandita legt uit dat partners een toon gebruiken die gericht is op het ontlopen van hun eigen fouten. “Ze willen de verantwoordelijkheid op de schouders van hun partner leggen. De focus verschuift van het objectief oplossen van een conflict naar het afschuiven van beschuldigingen.”
2. Vertrouwen vs. Wantrouwen
Een sterke relatie is gebouwd op een fundament van wederzijds vertrouwen en geloof. Beide personen voelen zich veilig in hun verbinding en ervaren zelden onzekerheid. Relaties die gebaseerd zijn op vertrouwen zien zelden voorbeelden van ontrouw.
Als een relatie gekenmerkt wordt door constante onzekerheid en jaloezie, dan beschouwen we het als ongezond. Nandita zegt: “Vertrouwensproblemen ontstaan vaak later in een relatie. Ze kunnen voortkomen uit de ontrouw van een partner – emotioneel of seksueel. Het wordt moeilijk voor degene die is bedrogen om opnieuw te vertrouwen.”
Het controleren van de telefoon van je partner, hun creditcardbonnen bekijken, ze volgen of ondervragen wanneer ze uitgaan, zijn allemaal tekenen van wantrouwen. Dit betekent dat je hun woorden niet op waarde kunt inschatten. Vertrouwensconflicten kunnen leiden tot emotionele en fysieke afstand tussen partners.
3. Individualiteit vs. Controlerend Gedrag – Scenario’s van Gezonde vs. Ongezonde Relaties
Een relatie is een essentieel onderdeel van ons leven, maar het kan niet het enige zijn waar we onze energie aan wijden. Het is cruciaal voor beide personen om hun individualiteit te behouden door middel van hun carrières, vrienden, families, hobby’s, enzovoort. Het behouden van een persoonlijke ruimte is van vitaal belang.
Een ongezonde relatie wordt duidelijk wanneer beide partners afgesneden zijn van de rest van de wereld en alleen met elkaar bezig zijn. Wanneer een van de partners probeert te ontsnappen aan deze cyclus, kunnen er problemen ontstaan. Daarom spreken we over gezonde en ongezonde relaties.
Het controleren van wat je partner wil doen, hoe ze zich willen kleden of met wie ze willen afspreken, zijn allemaal grote ‘nee-nee’s’. “Er moet meer in jouw leven zijn. Je partner is iemand met wie je aan het eind van de dag naar huis gaat, dus vergeet niet om het huis te verlaten…”
Nandita legt verder uit: “Je moet een gevoel van jezelf behouden dat onderscheidend is van je vriend of vriendin. Een goede relatie berust op de samensmelting van twee gezonde, gelukkige zielen. Probeer je niet in één wezen op te lossen.”
4. Respect vs. Schaamte
Er zijn verschillende manieren om respect te tonen, zowel in publiek als privé. Je partner behandelen als een gelijke, nooit een neerbuigende toon gebruiken en kritisch zijn wanneer jullie samen zijn, zijn tekenen van een gezonde relatie tijdens het daten.
Zelfs de meningsverschillen dalen niet naar persoonlijke aanvallen of schreeuwen. Je partner belachelijk maken om hun leeftijd of gewicht, seksisme vertonen, of hen afwijzen zijn allemaal waarschuwingssignalen van toxiciteit. Hetzelfde geldt voor ongepaste grappen of het verlagen van hun prestaties.
Zelfs wanneer je niet begrijpt wat je partner betreft, kun je hen niet afwijzen of negeren. Wees altijd bewust van de toon die je gebruikt wanneer je met je geliefde praat en handhaaf gezonde relatiegrenzen.
Onder dezelfde paraplu van respect valt ook de kwaliteit van je partner stoelen, en je achter hun rug staan. Dit is een van de belangrijkste tips voor een gezonde relatie voor koppels. Er voor elkaar zijn is een teken dat je relatie een prioriteit in je leven is.
5. Compromis vs. Egoïsme
Je loopt vijf stappen, je partner ook vijf. Er is niets leuker dan het middenpad! Een gezonde relatie vindt een balans tussen wat twee mensen willen. Op sommige dagen kies jij een film, op andere dagen kiest hij het restaurant. Denk aan het als een schommel die omhoog en omlaag gaat.
Maar een ongezonde relatie draagt het merkteken van egoïsme. Wanneer één (of beide) van jullie er altijd op staat om zijn zin te krijgen, begrijpen jullie niet wat een relatie laat werken. Nandita is het hiermee eens: “Compromis is als brandstof; het houdt de motor draaiende.”
Dit egoïsme kan ook voortkomen uit het narcisme van één partner. Als zij gefocust zijn op hun wensen en verlangens, is het erg moeilijk om jouw standpunt naar voren te brengen. Egoïsme manifesteert zich in de emotionele, seksuele en praktische sfeer van het leven.
Wat Nassim Taleb schreef, “Liefde zonder opoffering is als diefstal.” Dit is zonder twijfel een van de grootste verschillen tussen gezonde en ongezonde relaties.
6. Gezonde Seksuele Patronen vs. Seksueel Geweld
Fysieke intimiteit is een belangrijk aspect van elke relatie en gezonde patronen zijn hierbij van het grootste belang. Het verkrijgen van toestemming van je partner, het deelnemen aan fetisjen of activiteiten waarmee jullie beiden comfortabel zijn, het hebben van een veilig woord, en het gebruik van passende voorbehoedsmiddelen zijn indicatoren van een goede relatie.
Ongewenste seksuele druk, het aannemen van toestemming terwijl je partner dronken is, of het dwingen van hen om deel te nemen aan seksuele fantasieën waarmee ze niet volledig akkoord zijn, zijn niet alleen tekenen van een ongezonde relatie, maar van een toxische.
Likewise, het impregnatie van je vriendin/vrouw zonder haar expliciete toestemming, of haar dwingen om anticonceptie te gebruiken in plaats van een condoom, is ook onaanvaardbaar. Er moet volledige overeenstemming van beide kanten zijn voordat een seksuele handeling wordt uitgevoerd. Dit is een van de absoluut noodzakelijke tips voor een gezonde relatie voor koppels.
Gebruik alstublieft geen 50 Shades of Grey (of iets anders dat erop lijkt) als sjabloon voor je seksleven. Hier is je periodieke herinnering om veilig vrij te zijn met je geliefde. Let op de gezonde relatiegrenzen!
7. Eerlijkheid vs. Oneerlijkheid
“Er zijn niveaus van eerlijkheid wanneer je met iemand date. Het betekent niet alleen letterlijk de waarheid spreken, maar ook eerlijk zijn in de relatie. Ben jij de meest authentieke versie van jezelf met je partner? Ben je trouw geweest aan hen? Was je eerlijk in het overbrengen van je bedoelingen met betrekking tot de relatie?” zegt Nandita.
Een sterke relatie is er één waarin beide mensen hun integriteit kunnen behouden door trouw te blijven aan zichzelf. Bijgevolg zijn ze toegewijd aan hun partner en de toekomst van de relatie. Dit zijn allemaal tekenen van een gezonde relatie tijdens het daten.
Als je iemand date die consistent liegt, wijst dat op een gebrek aan vertrouwen. Het spreekt voor zich dat een ongezonde band, gebaseerd op leugens, niet kan duren. Je partner zal uiteindelijk een andere kant van je moeten zien omdat het volhouden van een façade vermoeiend wordt.
Bedrog is ook een vorm van oneerlijkheid en schending. Wanneer je nadenkt over wat gezonde en ongezonde relaties definieert, kunnen je observaties behoorlijk onthullend zijn. Ze laten je veel dingen heroverwegen en helpen je de zwakke punten in je eigen zelf te identificeren.
8. Eerlijk Strijden vs. Oneerlijk Strijden
Iedereen maakt ruzie, dat is onvermijdelijk. En soms is het zelfs gezond. Onze woede te uiten en onze gevoelens te ventileren, kan ons aanzienlijk ontlasten van emotionele problemen. Maar zelfs tijdens de ruzietijd, valt een sterke relatie niet uiteen. Dit komt omdat beide partners eerlijk strijden en respect behouden.
Kleine beledigingen, persoonlijke aanvallen, het gebruiken van onzekerheden als wapen, of fysieke en mentale mishandeling zijn niet aan de orde wanneer twee volwassen mensen het eens zijn. Ze richten zich op het huidige probleem zonder af te dwalen naar onderwerpen die geen gevolgen hebben. Hier ligt het sleutelverschil tussen gezonde en ongezonde relaties.
Voor meer deskundige video’s, abonneer je op ons YouTube-kanaal.
Nandita zegt: “Verschillen zijn niet nieuw. Wie heeft ze niet? De kunst is om ze op een gezonde manier aan te pakken. Gaslighting, manipulatie, dingen kapotgooien of deuren slaan zijn volkomen overbodig en schadelijk.”
Het is ook van belang om op te merken dat de voortgang van een gezonde relatie na een ruzie anders is. De partners vergeven oprecht en houden geen wrok vast. “Het is niet gezond om elke keer dat je ruzie hebt, in het verleden te graven,” herinnert Nandita zich.
9. Betrokkenheid vs. Passiviteit
Het is niet altijd gemakkelijk te onthouden dat een relatie een werk in uitvoering is. De kenmerken van een gezonde relatie vereisen dat beide partners hun best doen om de vonk levend te houden. Ze tonen dankbaarheid en maken doordachte gebaren tegenover elkaar. Ze investeren op gelijke wijze in de relatie.
Maar als de relatie wordt volgehouden door eenzijdige inspanningen (of geen inspanningen), dan is het een ongezonde relatie. Het is niet eerlijk om van één persoon te verwachten dat hij het zware werk doet, want die zal uiteindelijk opgebrand raken. Inspanningen hier betekenen zowel emotioneel als fysiek!
Nandita geeft een van de beste tips voor een gezonde relatie: “Neem wat tijd uit je routine met je partner. Geen werk, geen dagelijkse beslommeringen, alleen jullie twee. Misschien op vakantie of romantisch uit eten. De reden hiervoor is dat we op een normale dag erg afgeleid zijn. Onze partners krijgen niet onze onverdeelde aandacht.”
Als nagedachte voegt ze toe: “En laat je telefoon vooral liggen. Niets is vervelender dan dat een app je tijd opslokt terwijl er een echt persoon op je wacht om klaar te zijn.” Hashtag niet cool!
10. Gezonde vs. Ongedwongen Relaties – Acceptatie vs. Critiek
Dit is misschien de meest misbegrepen eigenschap door koppels. ‘Acceptatie’ betekent niet dat je akkoord gaat met ALLE eigenschappen van je partner, inclusief de negatieve. Het betekent simpelweg niet te proberen de persoon intrinsiek te veranderen. Probeer hen niet te vormen naar jouw idee van wie hij/zij zou moeten zijn.
Een ongezonde relatie ziet vaak partners die elkaar voortdurend bekritiseren, waarbij ze elkaar proberen te overtreffen met grensoverschrijdende opmerkingen. Nandita zucht: “Het is vermoeiend om te zien hoe twee mensen elkaar gewoon afmaken. En waarvoor? Welke medaille wint de winnaar?”
Een van de meest opvallende kwaliteiten is het omarmen van de uniciteit van je partner en tolerant zijn voor hun tekortkomingen. Zelfs de kritiek die je uit, moet op een niet-vijandige manier gebeuren. Het doel van kritiek is verbetering, niet beledigen.
Een relatie die gedreven wordt door kritiek is iets dat tijd kost om te genezen. Beide betrokkenen moeten bereid zijn om hun denkwijze te verschuiven en zich los te maken van de vijandigheid waar ze aan vasthouden.
Hiermee komen we aan het einde van onze vergelijkende analyse van gezonde en ongezonde relatie-scenario’s. Ik hoop dat je nu voldoende context en bovendien voer voor nadenken hebt. Hoe ging je om met deze parameters? En waar valt jouw relatie? Laat het ons weten en schrijf ons. Moge je enkel een gezonde relatie-ontwikkeling in je leven zien!