“Er kan geen kennis zijn zonder emotie. We kunnen ons bewust zijn van een waarheid, maar totdat we de kracht ervan hebben gevoeld, is het niet de onze. De cognitie van de geest moet worden aangevuld met de ervaring van de ziel.” – Enoch Arnold Bennet, auteur (Citaat in Goleman & Cherniss, 2001)
Emotionele intelligentie, ook wel bekend als emotionele quotiënt of EQ, houdt in dat men in staat is om emoties te erkennen en te beheersen – zowel die van onszelf als die van anderen. De rol van emotionele intelligentie in relaties is dan ook cruciaal, aangezien emoties de basis vormen voor persoonlijke verbindingen.
Om een beter inzicht in dit onderwerp te krijgen, hebben we vandaag een adviseur bij ons. Zij beschikt over een masterdiploma in Msc. Psychologie (Psychologische Begeleiding) evenals een diploma in Transformationele Psychotherapie (Regressietherapie) en een diploma in Gemeentelijke Geestelijke Gezondheid. Daarnaast heeft zij training in verschillende therapievormen, waaronder Speeltherapie en REBT. Samen met haar leren we meer over emotionele intelligentie en hoe deze relaties kan verbeteren.
De Belangrijkheid van Emotionele Intelligentie
“Psycholoog Daniel Goleman definieert emotionele intelligentie als ‘het vermogen om onze eigen emoties en die van anderen te erkennen, begrijpen en te beheren,’” zegt de adviseur.
“Ik geloof dat emotionele intelligentie betekent dat we verbinding maken met onszelf. Hoe beter we onszelf begrijpen, hoe beter we in staat zijn om om te gaan met onze emoties en die van anderen. Aangezien mensen vaak niet in staat zijn om hun eigen emoties te herkennen of te verwoorden, beëindigen ze relaties omdat ze niet met anderen kunnen communiceren vanuit empathie,” voegt Sabatina toe.
Studies tonen aan dat 37% van de huwelijksvoldoening voorspelbaar is op basis van emotionele intelligentie. Dit geeft aan dat het verwerven en leren van EQ van groot belang is voor romantische of huwelijkse relaties.
Sabatina benadrukt: “Door onze eigen emotionele intelligentie te vergroten, kunnen we patronen in ons gedrag herkennen en zo onze emoties beter beheren. Sterke emotionele intelligentie stelt ons in staat om beter verbinding te maken met anderen. Wanneer we begrijpen dat onze gedachten onze emoties creëren, zijn we beter in staat om conflicten te beheren en betere keuzes in het leven te maken. Hoe meer we afgestemd zijn op de behoeften van anderen, hoe dichter we emotioneel bij hen komen.”
De Invloed van Emotionele Intelligentie op Relaties
“Het ontwikkelen van emotionele intelligentie is belangrijk, aangezien emotioneel intelligente koppels hun relatie beter begrijpen; ze kennen hun rollen en identiteiten als paar en weten wat negativiteit in de relatie veroorzaakt. Dit maakt ons bewust van veranderingen in onszelf of anderen. Via emotionele intelligentie kunnen mensen stabiliteit en harmonie in hun relaties bevorderen,” legt Sabatina uit.
“Mensen zonder emotionele intelligentie weten vaak niet wat ze moeten zeggen of juist niet. Ze kunnen onbedoeld iets ongevoelig zeggen dat de ander pijn doet. Bovendien zullen koppels zonder emotionele intelligentie elkaar vaak de schuld geven elke keer als er iets misgaat.
“Eveneens kan een gebrek aan emotionele intelligentie betekenen dat een partner het moeilijk vindt om te herkennen hoe de ander zich voelt, of om de emotionele behoeften van de ander te erkennen. Dit kan leiden tot problemen in de relatie. Een partner kan moeite hebben met het accepteren van kritiek of met conflictbeheersing, en heeft dan ook moeite om effectief met geliefden te communiceren.”
5 Soorten Emotionele Intelligentie
Emotionele intelligentie kan onderverdeeld worden in vijf elementen, die ook wel als componenten van emotionele intelligentie worden beschouwd:
1. Zelfbewustzijn
“De eerste stap naar emotionele intelligentie is zelfbewustzijn – we moeten ons bewust zijn van hoe we reageren op situaties en hoe we daarmee omgaan,” zegt Sabatina. “Beperkt bewustzijn leidt tot afleidingen en conflicten. Ter bevordering van zelfbewustzijn kunnen we onszelf de vraag stellen: ‘Communiceer ik goed met mijn partner?’ We moeten situaties helder begrijpen en in staat zijn om zaken te bespreken die de relatie ten goede komen.”
2. Zelfregulatie
Zelfregulatie helpt ons om onze eigen emoties en de gevolgen van ons handelen te begrijpen. Het stelt ons in staat om te voelen hoe ons lichaam reageert op emoties. Wanneer men in staat is om emoties te beheersen, bevordert dit betere denkprocessen,” legt Sabatina uit.
3. Motivatie
Relaties met hoge emotionele intelligentie worden niet gedreven door externe factoren, maar door intrinsieke normen en motivaties. In de zakenwereld bijvoorbeeld, zou deze intrinsieke motivatie bestaan uit het realiseren van eigen doelen en prestatie-indicatoren.
Evenzo, wanneer je emotionele intelligentie in relaties toepast, ben je minder gemotiveerd door hoe anderen jullie als stel zien, maar creëer je jullie eigen unieke dynamiek op basis van persoonlijke kenmerken en de relatie die je wilt.
4. Empathie
“Empathie is de belangrijkste factor wanneer je je partner ondersteunt. Empathie draait om het begrijpen van de behoeften en verlangens van de ander en het waarderen van hen zoals ze zijn. Een gebrek aan empathie kan schadelijk zijn voor onze relatie, en daarom moet dit worden aangepakt,” zegt Sabatina.
5. Sociale vaardigheden
Aangezien we spreken over hoe je op mensen reageert, zijn sociale vaardigheden een van de belangrijkste componenten van emotionele intelligentie. Dit wordt doorgaans toegepast in sociale en zakelijke situaties, maar is ook zeer relevant in een emotionele relatie.
Eenvoudige oefeningen zoals oogcontact maken, de sociale vaardigheden van je partner opmerken, actief luisteren en lichaamstaal zijn belangrijke factoren bij het toepassen van emotionele intelligentie in relaties.
Hoe Emotionele Intelligentie in een Partner te Bepalen?
Nu we de soorten emotionele intelligentie hebben besproken, kan het nuttig zijn om te begrijpen hoe je emotionele intelligentie bij een partner kunt vaststellen. Beschikt jouw partner daadwerkelijk over emotionele intelligentie? Zijn jullie op de juiste weg in deze relatie? Is er iets wat je moet aanpakken?
Hier zijn enkele aanwijzingen om in gedachten te houden bij het proberen te bepalen van emotionele intelligentie in je partner. Zodra deze elementen aanwezig zijn, hoef je je niet al te veel zorgen te maken over bovenstaande vragen. Maar als dat niet het geval is, overweeg dan de volgende delen van dit artikel om je verder te begeleiden.
Om emotionele intelligentie bij een partner te bepalen, kun je rekening houden met het volgende:
- Ze nemen verantwoordelijkheid voor hun fouten: Wanneer iemand gemakkelijk zijn of haar fouten toegeeft in plaats van de schuld op anderen te schuiven en zo een conflict verder aan te wakkeren, betekent dit dat ze zelfbewust zijn. Dit is een waardevolle eigenschap en een teken van emotionele intelligentie.
- Ze zijn niet kleverig: Aardig zijn, lieve berichten sturen en je partner met liefde overladen zijn mooie dingen om te doen in een relatie, maar het zijn geen tekenen van kleverigheid. Echter, als je partner zich snel gekwetst voelt wanneer je zijn of haar telefoontjes niet beantwoordt tijdens het werk of een ruzie begint als je een afspraak afzegt, dan heb je misschien te maken met een kleverig type. Als dit niet van toepassing is op jouw partner, dan is hij of zij zeker emotioneel intelligent.
- Ze stellen goede persoonlijke grenzen: In elke relatie, of het nu met vrienden, familie of exen is, stelt een emotioneel intelligente persoon altijd goede grenzen. Ze laten anderen niet over hun gevoelens heen lopen of zich gemakkelijk meeslepen.
- Ze piekeren niet te veel: Een emotioneel intelligent persoon ervaart net als wij verdriet en pijn. Echter, zij zijn vaak beter in staat om van dingen verder te gaan; ze hebben een korte periode van treurigheid, maar herstellen meestal snel en richten zich weer op andere zaken.
Tips om Emotionele Intelligentie in Relaties te Bouwen
“Emotionele intelligentie kan op elk moment in het leven worden verworven. Elke leerervaring vereist inzicht, en daarom is het noodzakelijk om te weten op welk aspect van emotionele intelligentie we moeten werken,” zegt Sabatina.
Het ontwikkelen van emotionele intelligentie in relaties vraagt om geduld en tijd – EQ is echt een vaardigheid die je moet ontwikkelen naarmate jouw en jouw emoties veranderen en rijpen. Zoals klinisch als het ook mag klinken, zijn dit stappen waarbij koppels actief elkaar steunen en aan zichzelf werken.
Hier zijn enkele tips om te werken aan emotionele intelligentie en de kleine maar belangrijke stappen die je kunt nemen om emotionele intelligentie in relaties te stimuleren.
1. Erken alle gevoelens die je voor je partner hebt
Ja, we weten dat The Beatles ons vertelden dat liefde alles is wat je nodig hebt, en natuurlijk is het belangrijk dat liefde de primaire emotie is die je voor je partner voelt. Maar als dynamische, diep menselijke individuen veranderen, evolueren en muteren onze gevoelens.
Ja, soms heb je plotselinge negatieve emoties zoals afschuw, wrok, woede, etc. ten opzichte van je partner, en kun je er geschokt door zijn en proberen ze onmiddellijk te onderdrukken.
“Ik ben nu zeven jaar samen met mijn partner Chris,” zegt Jenny. “We houden van elkaar, maar er zijn dingen aan elkaar die ons dol maken. Ik vind het vervelend dat hij nooit op tijd is; dat beschouw ik als een gebrek aan respect. Hij denkt dat ik veel te paranoïde ben als het gaat om punctualiteit. Soms vraag ik me af of liefde genoeg is om ons leven op één lijn te brengen, en de waarheid is dat dit niet zo is. We moesten zitten en erkennen dat de gevoelens die we voor elkaar hebben niet altijd positief zijn. En dat is oké, zolang liefde de drijvende kracht blijft.”
Het is een harde waarheid, maar we houden niet altijd van de mensen van wie we houden. Er zijn talloze andere gevoelens die we voor hen ervaren, en het is essentieel dat we deze allemaal voelen bij het ontwikkelen van emotionele intelligentie in relaties.
2. Omarm verandering in je relatie
Ik ben slecht met veranderingen en het kost me een tijdje om me voor te bereiden en me aan te passen. Wanneer het al moeilijk is om individuele veranderingen te accepteren, kan verandering in een liefdevolle relatie, die hoeksteen van stabiliteit zou moeten zijn, ontmoedigend aanvoelen.
Echter, het weerstaan van verandering in een relatie is zowel vruchteloos als schadelijk. Relaties evolueren door de jaren heen, door omstandigheden, geografie, baanwisselingen, gezondheidsproblemen en nog veel meer zaken. De start van jullie relatie kan voornamelijk gericht zijn geweest op passie en fysieke intimiteit, terwijl naarmate jullie samen verder gaan, andere elementen zoals vriendschap, kameraadschap en een gevoel van partnerschap meer naar voren komen.
In plaats van in paniek te raken bij de eerste tekenen van verandering, laat je wensen stromen. Verandering komt er hoe je het ook wendt of keert, dus het enige dat je kunt controleren is hoe je ermee omgaat. Hierin speelt emotionele intelligentie in relaties een cruciale rol.
Vergeet van opnieuw niet dat er verschillende soorten emotionele intelligentie zijn en de vaardigheden die je toepast, afhangen van waar je je in je relatie bevindt. Emotionele intelligentie in een huwelijk ziet er anders uit dan in een nieuwe relatie. Word geen … waarin je de verandering afwijst, en je zult verrast zijn hoe veel eenvoudiger alles wordt.
3. Leer van elkaar
Sabatina benadrukt dat het ontwikkelen van emotionele intelligentie in relaties sterk afhankelijk is van geven en nemen. Het delen van ervaringen en emotionele kennis draagt bij aan een gezonde emotionele relatie.
Elke relatie met hoge emotionele intelligentie houdt in dat je erkent dat jouw partner eigenschappen van emotionele intelligentie heeft die je misschien zelf niet hebt, en vice versa. Misschien ben jij een betere luisteraar, maar zij zijn beter in het reguleren van hun emoties.
“Mijn partner is voorzichtig met wat hij zegt en probeert pijnlijke woorden te vermijden, zelfs als we ruzie hebben,” zegt Jason. “En toch is hij niet de meest empathische persoon en kan hij zich moeite hebben om zich in mijn schoenen te verplaatsen. Ik ben het tegenovergestelde – ik begrijp waar hij vandaan komt, maar ik word ook snel boos, waardoor ik niet zeker weet wat ik zeg.”
Jason en zijn partner zijn zich ervan bewust dat ze veel van elkaar kunnen leren, en ze proberen elkaars sterke punten op te nemen zonder in de val van onzekerheid te trappen. In de geest van hoge emotionele intelligentie zorgen ze er ook voor dat leren van elkaar niet verwordt tot het elkaar leegzuigen van emotionele energie.
De nadruk op emotionele intelligentie in relaties moet worden benadrukt door actie, en actief van elkaar leren is een van de belangrijkste dingen die je kunt doen.
4. Wees eerlijk over angsten en vraag om verduidelijking wanneer nodig
Honestheid is een andere belangrijke component van emotionele intelligentie. Erken wanneer je bang bent voor iets en wees eerlijk als je ergens onzeker over bent. Geen enkele liefdevolle relatie zal volledig vrij zijn van angsten en onzekerheden, en je moet in staat zijn om beiden op een gezonde manier te verwoorden.
Onthoud dat vragen wanneer je twijfelt ook van toepassing is op toestemming. Toestemming is overal nodig, niet alleen in de slaapkamer. Als je denkt dat het doorzoeken van de documenten van je partner inbreuk maakt op hun privacy, vraag dan voordat je dit doet, of vraag jezelf af of het echt nodig is.
Verwoord ook wat je angst aanwakkert. Bijvoorbeeld, als trauma uit je kindertijd je met angst om verlaten te worden heeft achtergelaten, praat hierover met je partner. Als je denkt dat je therapie nodig hebt om deze angsten aan te pakken, bespreek het dan met hen. Of het nu gaat om emotionele intelligentie in een huwelijk van vijftien jaar, of in een gloednieuwe relatie, eerlijkheid zal zelden falen.
5. Beheers de kunst van conflicbeheer
Sabatina onderstreept dat emotionele intelligentie niet betekent dat je het altijd eens moet zijn, maar dat je weet hoe je conflicten moet navigeren die onvermijdelijk zullen opduiken.
“Emotionele intelligentie zegt dat je moet communiceren tijdens een conflict op een manier die je partner de minste schade toebrengt,” zegt ze. Dit is een geen eenvoudige kunst om te beheersen, aangezien we allemaal geneigd zijn om uit frustratie te reageren. Echter, woorden kunnen blijvende schade aanrichten, dus een beetje emotionele intelligentie kan heel nuttig zijn als het gaat om wat je zegt.
De kunst van conflicmanagement gaat verder dan de structuren van een relatie. Zelfs het navigeren van een verbroken relatie op de minst toxische manier mogelijk en het behouden van liefde, zelfs als jullie relatie niet werkte, is een van de componenten van emotionele intelligentie.
Denk aan dingen die je partner kunnen triggeren en die hen herinneren aan trauma uit het verleden. Zorg ervoor dat je dergelijke woorden niet gebruikt, zelfs niet tijdens een verhitte discussie. Zorg bovendien voor vergeving na een groot conflict, waarbij je tegelijkertijd gezonde grenzen handhaaft.
6. Wees een vriend voor je geliefde
Ik ben veel aardiger voor mijn vrienden dan voor mijn romantische partners. Ik deel een diep emotionele relatie met hen, maar beschouw hen ook als complexe mensen die fouten maken. Ik geef hen het voordeel van de twijfel en spreek ze voorzichtig aan wanneer ik denk dat het nodig is.
Romantische liefde wordt vaak gezien als de hoogste vorm van liefde, wat betekent dat we hogere verwachtingen hebben van romantische partners en teleurgesteld zijn wanneer dingen niet zo perfect zijn als we verwachtten. Paradoxaal genoeg zijn we ook trager om dat aan te kaarten als ze problematisch uit de hoek komen.
Het is goed om hoge standaarden te hebben voor je partners. Maar laten we niet vergeten dat ze ook maar mensen zijn die fouten maken; ze zullen waarschijnlijk niet altijd aan je verwachtingen voldoen. Aan de andere kant, plaats ze niet op een voetstuk en neem aan dat ze nooit iets verkeerd zullen doen. We zijn geconditioneerd om het goed te keuren wanneer onze partners ongepast of onvriendelijk zijn.
Een vriend voor je geliefde zijn betekent ook dat je naar hen luistert, ze een drankje aanbiedt als ze een slechte dag hebben gehad en af en toe zegt dat hun kapsel geweldig uitziet, zelfs als je het verschrikkelijk vindt. Vriendschap is op zijn minst net zo heilig als romantiek, zo niet meer, dus laten we dit niet verliezen.
7. Wees bewust en doelgericht
“Mindfulness helpt ons kalm te blijven en ons te focussen, waardoor we ons zelfbewustzijn vergroten. Het is een praktijk waarin je je aandacht richt op het huidige moment, in plaats van het verleden je acties te laten dictateren,” zegt Sabatina.
Het is verleidelijk om te denken dat liefde iets is dat gewoon ‘gebeurt’ en zodra dat zo is, alles op mysterieuze wijze zal oplossen. Helaas, hoewel er zeker enige magie aan te pas komt, kost het ook inspanning en intentie.
Wanneer je bewust en doelgericht bent in je relatie, ben je afgestemd op wat werkt en wat niet. Je onderneemt stappen om dingen te verbeteren in plaats van te wachten tot het universum het voor je doet. Dat is een cruciaal onderdeel van het werken met emotionele intelligentie – daadwerkelijk werken aan het verbeteren van de relatie. Dit is een goede manier om dat te doen.
“Emotionele intelligentie draait niet om aardig zijn; het gaat erom onze eigen emoties te beheren om de best mogelijke uitkomsten te bereiken. Wanneer we werken met emotionele intelligentie, kunnen we actief deelnemen aan interpersoonlijke communicatie en onze emoties op een maatschappelijk aanvaarde manier uitdrücken,” concludeert Sabatina.