Bahucharaji Mata is een van de vele ‘avatars’ van de godin Shakti die in Gujarat wordt vereerd. Ze wordt afgebeeld te paard op een haan en is een van de belangrijkste Shaktipeeths in Gujarat.
De godin Bahucharaji wordt beschouwd als de primaire deëteit van de transgendergemeenschap in India. Volgens de legende was Bahucharaji de dochter van Bapal Detha uit de Charan-gemeenschap. Zij en haar zus waren op reis met een karavaan toen ze werden aangevallen door een rover genaamd Bapiya. Bahuchara en haar zus besloten hun levens te beëindigen door hun borsten af te snijden. Bapiya werd vervloekt en werd impotent. De vloek werd pas opgeheven toen hij Bahuchara Mata vereerde door zich als vrouw te kleden en zich als zodanig te gedragen.
Er bestaan verschillende mythen rond deze regio, waarvan de verhalen van Arjuna en Sikhandi uit de Mahabharata de meest prominente zijn.
De perfecte vloek
Na de 12 jaar van ballingschap moesten de Pandavas en hun vrouw, Draupadi, een extra jaar in ballingschap doorbrengen, maar dan incognito. Gedurende deze tijd kwam een langdurige vloek op Arjuna goed van pas. Arjuna was vervloekt omdat hij de liefdes avances van Urvashi had afgewezen.
Voordat hij naar het koninkrijk Virata ging, wordt gezegd dat Arjuna Bahucharaji heeft bezocht. Hier verstopte hij zijn wapens in een doornenboom, de Sami-boom, in het nabijgelegen Dedana-dorp en transformeerde hij in een ‘Brihannala’, een professionele danser en muzikant opgeleid door ‘gandharvas’, of hemelse wezens. Hij veranderde in een ‘kliba’ bij Bahucharaji, voordat hij naar het koninkrijk Virata verder trok. Op elke Dasara-dag wordt deze boom vereerd, en het ritueel staat bekend als ‘Sami-pujan’.
Kracht voor Sikhandi
Het verhaal van Sikhandi is algemeen bekend. Sikhandi was de zoon van koning Drupad en was in zijn vorige leven prinses Amba.
Sikhandi had niet de mannelijkheid die van hem werd verwacht. Daarom dwaalde hij in wanhoop rond om mannelijkheid te verwerven zodat hij kon deelnemen aan de strijd bij Kurukshetra, ter uitvoering van zijn beloften om wraak te nemen. Dejected zocht hij Bahucharaji op. In deze regio woonde een Yaksha genaamd Mangal. Toen de Yaksha Sikhandi, die in een staat van ellende vertoefde, zag, vroeg hij wat er aan de hand was. Sikhandi vertelde zijn verhaal en hoe hij een man wilde worden om de belediging uit zijn vorige leven te wreken.
Nadat hij dit hoorde, kreeg de Yaksha medelijden met Sikhandi en besloot hij om van geslacht te ruilen met Sikhandi totdat hij zijn doel had bereikt.
Vanaf dat moment kreeg deze plek het belang als een plaats waar verloren mannelijkheid kan worden herwonnen.
De geheime jongen
Koning Vajsingh uit Kalri-dorp regeerde over 108 dorpen van Chuwala. Hij was getrouwd met een prinses uit het Vasai-dorp van Vijapur. De koning had ook andere vrouwen, maar werd helaas niet gezegend met een kind. Toen deze prinses in verwachting raakte en ’s nachts een kind baarde, was het een meisje. De koningin besloot dit geheim te houden en liet de koning via haar dienstmeid weten dat ze een jongen had gebaard.
De koningin kleedde het kind, genaamd Tejpal, altijd in mannenkleding en hield dit geheim tot het kind de huwbare leeftijd bereikte. Al snel werd Tejpal uitgehuwelijkt aan de prinses van Chawada, uit het koninkrijk Patan.
Na het huwelijk duurde het niet lang voordat de prinses ontdekte dat Tejpal geen man was. De prinses was erg ongelukkig en keerde terug naar het huis van haar moeder. Bij navraag vertelde ze haar moeder de waarheid en het nieuws bereikte de koning.
De koning besloot zelf de waarheid te achterhalen en nodigde Tejpal uit om hen te bezoeken voor ‘plezier en voedsel’.
Op basis van deze uitnodiging kwamen 400 mensen, allemaal gekleed in juwelen en finesses, naar Patan samen met Tejpal.
Tejpal maakte zich zorgen over het idee van een bad in aanwezigheid van mannen, en toen hij met geweld meegenomen werd voor een bad, haalde hij zijn zwaard tevoorschijn en vluchtte weg op een rode merrie.
De transformatie
Tejpal vluchtte en reed op zijn merrie naar een dicht bos aan de rand van Patan. Onbekend voor Tejpal volgde een teef hem vanuit het koninkrijk en toen ze in het midden van het bos (nu bekend als Boruvan) arriveerden, was het avond. Moe en dorstig stopte Tejpal bij een meer (tegenwoordig Mansarovar). De teef die hen volgde sprong in het meer om haar dorst te lessen en toen ze eruit kwam, was ze veranderd in een hond.
Verbazingwekkend stuurde Tejpal zijn merrie het water in en al snel kwam ze eruit als een paard. Hij trok toen zijn kleren uit en sprong in het meer. Toen hij eruit kwam, waren alle tekenen van het vrouwelijk zijn verdwenen en hij had een snor! Tejpal was nu werkelijk een man!
Tejpal bracht de nacht daar door en vertrok de volgende ochtend nadat hij een markering op een boom had gemaakt (nu de beroemde Varakhedi-boom op het tempelterrein).
Later, samen met zijn vrouw en schoonfamilie, ging Tejpal naar de Varakhdi-boom en bouwde een tempel ter ere van Bahucharaji, waarin een afgodsbeeld werd geplaatst. Deze Varakhdi-boom is tegenwoordig een belangrijke plaats van verering.
Deze legende versterkt de band van Bahucharaji met degenen die mannelijkheid missen. Daarom wordt ze ook wel ‘purushattan denari’ genoemd, wat betekent ‘geefster van mannelijkheid’, in lokale hymnes en bhajans.
Gedwongen tot huwelijk
Volgens meer folklore werd Bahuchara uitgehuwelijkt aan een prins die nooit tijd met haar doorbracht. In plaats daarvan ging hij elke nacht de jungle in op zijn witte paard. Op een nacht besloot Bahuchara haar echtgenoot te volgen en te ontdekken waarom hij nooit bij haar kwam. Om bij zijn rijtempo te blijven, nam ze een haan en volgde haar man de jungle in. Daar ontdekte ze dat haar echtgenoot zich in vrouwenkleding kleedde en de hele nacht in het bos als een vrouw gedrag vertoonde.
Bahuchara confronteerde hem; als hij geen interesse in vrouwen had, waarom trouwde hij haar dan? De prins smeekte om haar vergeving en zei dat zijn ouders hem gedwongen hadden te trouwen zodat hij kinderen kon verwekken. Bahuchara verklaarde dat ze hem zou vergeven als hij en anderen zoals hij haar als een godin zouden aanbidden, gekleed als vrouwen. Vanaf die dag aanbaden alle dergelijke mensen Bahucharaji om verlossing in hun volgende levens.
Een andere belangrijke legende betreft een koning die voor Bahuchara Mata bad om hem te zegenen met een zoon. Bahuchara stemde toe, maar de prins Jetho, die aan de koning werd geboren, was impotent. Op een nacht verscheen Bahuchara aan Jetho in een droom en beval hem zijn geslachtsorganen af te snijden, vrouwenkleding te dragen en haar dienaar te worden. Bahuchara Mata herkende impotente mannen en gebood hen hetzelfde te doen. Als ze weigerden, strafte ze hen door ervoor te zorgen dat ze tijdens hun volgende zeven levens impotent geboren zouden worden.
De betekenis van de deëteit voor de gemeenschap is zo groot dat zelfs de Islamitische eunuchen haar respecteren en deelnemen aan de vieringen en bepaalde functies die bij Bahucharaji worden gehouden.
De gever van mannelijkheid
Een haan wordt gezien als een viriel en uiterst productief dier. In vroegere tijden was het mannelijk om nakomelingen voort te brengen, ongeacht de leeftijd, en een haan heeft een unieke plaats onder de vogels/dieren. Bahucharaji is ook de godin die mannelijkheid geeft aan degenen die deze ontberen. In deze context is het belang van een haan als drager van de godin dan ook helemaal niet verrassend.
Het beeld van de godin te paard op een haan kan ook worden geïnterpreteerd als de onderwerping van mannelijke kracht – de kracht van agressie – in handen van een vrouw. Dit kan worden opgevat als een poging om het concept van vrouwelijke superioriteit tot stand te brengen. De cultus van Shakti wordt altijd gezien als vrouwelijke kracht en superioriteit. Zou dit een fantasie kunnen zijn van de primordiale kunstenaars die als eersten het beeld van de godin zouden hebben voorgesteld? Zou dit het moment van trots kunnen zijn van een onderdrukte vrouw? Haar wraak op haar meester, de man?