Thuis kun je te maken hebben met een persoon die je zo goed begrijpt dat ze bijna je gedachten kunnen lezen. Dit betekent echter niet dat je je op een positieve manier “begrepen” voelt, dat je behoeften worden vervuld of dat je emoties worden gewaardeerd. Het kan zijn dat je in een relatie bent met een duistere empath zonder dat je je hiervan bewust bent, en dat je je in een destructieve relatie bevindt.
Maar is empathie en duisternis niet een paradox? Tot nu toe hebben we empathie begrepen als een eigenschap van emotioneel intelligente, zeer gevoelige mensen, die proberen je pijn en vreugde te begrijpen en ondersteuning te bieden. Met de opkomst van de term “duistere empath” raken we in de war.
Vaak wordt de duistere empath aangeduid als de gevaarlijkste persoonlijkheidstype. Dit relatief nieuwe begrip is ontstaan uit recent onderzoek. Om deze term beter te begrijpen, hebben we gesproken met Dr. Dhawan (MD, Psychiatrie), oprichter van de Healing Soul Clinic, die gespecialiseerd is in verslavingszorg, persoonlijkheidsstoornissen, stemmingsstoornissen en genderdysfore stoornissen. Met inzichten van onze expert, presenteren we jou de stap-voor-stap gids om te begrijpen wat een duistere empath is en hoe je hiermee om kunt gaan in een relatie.
Wie Is Een Duistere Empath?
Narcisten zijn vaak de personen waar we voorzichtig mee moeten zijn: egoïstisch en manipulerend. In contrast daarmee zijn empaths vaak de slachtoffers met een pathologische behoefte om vriendelijk en behulpzaam te zijn, waarmee ze toegeven aan de egoïstische eisen van een narcist. Maar nu ontdekken we dat een empath ook een kwaadaardige, duistere kern kan hebben. Hoe is dat mogelijk?
Duistere empaths worden beschreven als mensen die “een combinatie van donkere persoonlijkheidstroeven (de donkere triade) en verhoogde niveaus van empathie vertonen.” Dr. Dhawan legt uit: “Een duistere empath heeft cognitieve empathie, oftewel begrip voor de emoties van anderen, in combinatie met manipulatievaardigheden, egoïsme en wreedheid. En zo heb je een meester manipulator in handen!”
Wat is de Donkere Triade?
Wetenschappers hebben een trio van negatieve persoonlijkheidstrekken samengevoegd genaamd de “Donkere Triade”, vaak ook wel de “energie vampiers” genoemd. Deze persoonlijkheidstrekken zijn:
- Narcisme: geassocieerde eigenschappen – egoïsme, arrogantie, grootheidswaanzin, een overdreven gevoel van eigenbelang
- Machiavellisme: geassocieerde eigenschappen – een gebrek aan moraliteit, eigenbelang, en exploitatie neigingen
- Psychopathie: geassocieerde eigenschappen – gebrek aan berouw, antisociaal gedrag, impulsiviteit
Wat al deze drie gemeen hebben, is dat ze allemaal een gebrek aan empathie vertonen. Daarom is de Donkere Triade een combinatie van “lage empathie + hoge donkere eigenschappen”. Wat er bij duistere empathie gebeurt, is dat deze donkere trekken worden gecombineerd met hoge niveaus van empathie. Samengevat, visueel:
- Donkere Triade = Lage empathie + Hoge donkere kenmerken
- Duistere Empathie = Hoge empathie + Hoge donkere kenmerken
Hoe deze verschrikkelijke combinatie een van de gevaarlijkste persoonlijkheidstypes creëert, zullen we hieronder verkennen!
Wat maakt Duistere Empath de gevaarlijkste persoonlijkheidstype?
Om de betekenis van duistere empathie te begrijpen, moeten we eerst naar empathie kijken. Empathie wordt gedefinieerd als “het begrijpen van een persoon vanuit zijn of haar referentiekader in plaats van je eigen, of het vicarious ervaren van de gevoelens, percepties en gedachten van die persoon.” Empathie kent drie vormen, die elkaar opvolgen:
- Cognitieve empathie: Weten wat de ander denkt en hoe hij of zij zich voelt. Bijvoorbeeld: “Ik weet dat je je heimwee voelt.”
- Emotionele empathie: Voelen hoe de andere persoon zich voelt. Bijvoorbeeld: “Ik voel me verdrietig omdat jij je verdrietig voelt vanwege je heimwee.”
- Compassionate empathie: Empathie leidt tot actie met de wens om te helpen. Bijvoorbeeld: “Wat kan ik doen om je je meer thuis te laten voelen?”
Een empathisch persoon weet niet alleen hoe je je voelt, maar voelt ook je pijn en heeft de drang om je te helpen. Bij duistere empaths is er echter iets mis. Je ziet niet de volledige empathie, maar in plaats daarvan wat wordt aangeduid als “gebroken empathie” of verstoorde empathie. Ze bezitten alleen cognitieve empathie, wat betekent dat duistere empaths volledig begrijpen hoe je je voelt, maar dat is waar het stopt. Deze kennis zonder de wens om vriendelijk te zijn, is gevaarlijk in hun handen.
Duistere empaths kunnen deze kennis gebruiken om bijna gegevens uit je hersenen te delven om je in hun voordeel te manipuleren. Aangezien ze een kaart van je geest hebben, kunnen ze je gedachten, gedrag en reacties voorspellen, en dienovereenkomstig handelen. Ze kunnen hun kwaadaardige bedoelingen zo goed verbergen dat het bijna onmogelijk wordt om hun misbruikend gedrag op te merken en te weten wat ze van plan zijn.
Dus, worden we stof voor deze Goliaths van manipulatie en bedrog? Kunnen we ze verslaan? Of kunnen we leren om met hen om te gaan, bij hen te blijven en maatregelen te nemen om onszelf te beschermen, in plaats van het slachtoffer van hun methoden te worden? De eerste stap is altijd om het probleem zelf te identificeren.
5 Signalen Van Een Duistere Empath
Een duistere empath is vriendelijk maar manipulatief. Ze zijn charmant, maar ook vijandig. Ze proberen te laten zien dat ze je begrijpen, maar laten je niet in hun innerlijke gedachten toe. Duistere empaths zijn uiterst complex en daardoor moeilijk te herkennen. De beste strategie kan zijn om hun tactieken tegen hen te gebruiken. Laten we hun geest lezen om hun unieke duistere empath eigenschappen te begrijpen en hun slecht gedrag te spotten. Hier zijn enkele signalen van een duistere empath in relaties:
1. Hun vriendelijkheid voelt nep
Een duistere empath weet precies wat hij of zij moet zeggen. “Ze zijn meestal extravert en charmant, en zullen je vaak verwennen,” zegt Dr. Dhawan. Ze weten hoe ze zich tegenover jou moeten gedragen: wanneer ze vriendelijk moeten zijn, wanneer ze moeten complimenteren, wanneer ze moeten luisteren, en wanneer ze je op je schouder moeten kloppen. Ze kunnen vragen hoe je dag was, echt naar je luisteren tijdens het ventileren, je knuffelen na de seks, of naar je kijken als je je verdrietig voelt en zeggen hoe mooi je bent.
Echter, hun complimenten kunnen je hart niet verwarmen. Iets aan hun vriendelijkheid voelt verkeerd aan. Het is alsof er een “maar” zal volgen, of iets dat ze in ruil verwachten van jou.
In zulke gevallen is je intuïtie vaak je grootste troef. Je kunt en moet je intuïtie vertrouwen. Als je onderbuikgevoel je vertelt dat ze niet oprecht zijn in wat ze zeggen of doen, is de kans groot dat ze gewoon hun oprechtheid faken om je te manipuleren om iets te krijgen wat ze willen, als het nu niet is, dan in de toekomst.
2. Ze zijn meesters in gaslighting en schuldgevoelens opwekken
“Duistere empaths zijn experts in het uitbuiten van anderen voor hun eigen belang,” zegt Dr. Dhawan. Echter, ze gebruiken vaak indirecte vormen van agressie in plaats van directe. Omdat ze de façade van je vertrouweling en beste vriend moeten behouden, vertrouwen ze niet op directe agressie, omdat dat hun schuilplaats zou onthullen. Twee van hun favoriete manipulatie tactieken zijn gaslighting en schuldgevoelens opwekken (samen met ‘love bombing’ en ‘ghosting’).
Een duistere empath legt efficiënt de basis met jou door dingen te zeggen die je graag hoort. Ze begrijpen je kwetsbaarheden en weten precies wat er in je hoofd omgaat. Zodra je klaar bent om alles te geloven wat ze zeggen, gaslighten ze je. Het opwekken van schuldgevoelens werkt op een vergelijkbare manier. Ze zullen je zwakke plekken aanspreken en je laten voelen dat je altijd schuldig bent.
Als je partner, die je denkt de meest begripvolle partner te zijn, je voor elke kleine zaak schuldig laat voelen en je je eigen versie van dingen steeds vaker en gemakkelijker betwijfelt, is de kans groot dat je te maken hebt met een duistere empath die controle over je heeft.
3. Ze worstelen met een laag zelfbeeld
Ja, duistere empaths zijn manipulatief en egoïstisch, maar in hun kern worstelen ze met een laag zelfbeeld en problemen met vertrouwen en eigenwaarde. Dr. Dhawan zegt: “In tegenstelling tot een narcist die een opgeblazen ego heeft, is een duistere empath zich bewust van wat ze doen.” (Dit heeft ook een voordeel, dat we later zullen zien).
Je zult deze worstelingen op verschillende manieren bij een duistere empath opmerken:
- Ze kunnen geen kritiek goed verdragen
- Ze zijn te hard voor zichzelf en hebben vaak last van zelfafwijzing
- Ze lijden vaak aan stemmingsstoornissen zoals angst en depressie en zijn zich daarvan bewust
- Ze zoeken bevestiging bij anderen
4. Ze hebben een sarcastische en kwaadaardige humor
Freud heeft kwaadaardige of vijandige humor destructief genoemd. Psychologen hebben opgemerkt dat dit een andere manier is waarop duistere empaths vaak opereren, omdat dit ook een minder directe vorm van agressie is. “Aangezien duistere empaths wraakzuchtig, verbitterd zijn en kritiek niet goed kunnen verdragen, kunnen ze humor gebruiken als een verdedigingsmechanisme om zich tegen jou te wreken,” zegt Dr. Dhawan. Duistere empaths kunnen een grap ten koste van jou maken en je krijgt het misschien niet eens in de gaten. Je kunt zelfs lachen, terwijl je volledig in de war bent en niet begrijpt waarom het je zo slecht deed voelen.
Gebruik jouw partner te vaak sarcasme, lachen ze vaak ten koste van anderen of gebruiken ze een grap om iets aan jou over te brengen dat ze idealiter beleefd hadden moeten doen? Voelt het bovendien moeilijk om te benoemen wat ze verkeerd deden zodat je ze kunt confronteren? Wees voorzichtig, je zou wel eens te maken kunnen hebben met een duistere empath.
5. Ze zijn emotioneel intelligent maar afstandelijk
Dankzij hun vermogen in cognitieve empathie kunnen duistere empaths aanvoelen hoe jij je voelt. Ze zijn empaths, en vertonen daarom een hoge emotionele intelligentie. Maar dit betekent niet dat ze zichzelf kwetsbaar opstellen en hun echte emoties aan jou tonen.
Een duistere empath zal zeer geheimzinnig zijn als het gaat om hun eigen emoties. Ze zullen proberen de status quo te behouden door ervoor te zorgen dat jij hun slechte mentale gezondheid niet ziet.
Je kunt denken dat je partner overmatig vriendelijk is omdat ze al hun aandacht op jouw problemen richten en alleen maar naar jou luisteren. Is jullie gesprek enkel gefocust op jouw problemen, terwijl zij zelf in hun schulp blijven? Dit zou wel eens een machtsmove kunnen zijn! Het kan helpen om even een stap terug te nemen en op te merken of ze hun ware zelf van je verbergen met een achterliggend motief.
Vraag je af of je in een relatie bent met een duistere empath? Maak deze quiz
Deze signalen zouden voldoende moeten zijn om het gedrag van je partner als abusief of vijandig te herkennen, met neigingen tot duistere empathie. Maar als het je nog steeds in verwarring brengt, kan deze test over duistere empathie nuttig zijn. Beantwoord met Ja of Nee op de volgende vragen om de waarheid over je partner te ontdekken.
- Zegt je partner wat je voelt als je van streek bent, in plaats van je ernaar te vragen? J/N
- Dringt je partner aan op hun versie van hoe jij je voelt, in plaats van wat je als je ware gevoel verklaart? J/N
- Vertelt je partner vaak “ik ken jou beter dan jezelf!” om je vertrouwen te winnen? J/N
- Hebben ze een duistere humor die je boos of vernederd doet voelen? J/N
- Engageert je partner vaak in roddelen om zich beter over zichzelf te voelen? J/N
- Vindt je partner het moeilijk om kritiek van jou te ontvangen? J/N
- Merk je dat je snel gaslighted wordt door je partner? J/N
- Probeert je partner je vaak schuldgevoelens te geven of engageert ze in manipulatie? J/N
- Vermeijdt je partner gesprekken over zichzelf of hun innerlijke gedachten? J/N
- Denk je dat je partner moeite heeft om kwetsbaar te zijn voor jou of anderen? J/N
Op zich kunnen elk van deze vragen ook van toepassing zijn op elke abusieve relatie die wordt gekenmerkt door manipulatie en controlerend gedrag, maar in samenhang kunnen ze helpen om een duistere empath te identificeren. Als je ja hebt geantwoord op de meeste van deze vragen, vooral op de vragen die aangeven dat je partner toegang lijkt te hebben tot hoe jij denkt, dan heb je mogelijk te maken met een duistere empath in je relatie.
Let op: Dit screeningsmiddel is niet bedoeld als diagnostisch hulpmiddel. Alleen een erkende therapeut of geestelijk gezondheidsprofessional kan je een diagnose stellen en je helpen de volgende beste stappen voor jezelf te bepalen.
Vraag je af “Ben ik een duistere empath?” Maak deze quiz
Als je door dit artikel hebt nagedacht dat je misschien zo’n persoon dicht bij je kent, dat het misschien wel jij bent die empathische vaardigheden heeft maar zich afvraagt “Hoe kan ik daar zelf van profiteren?” en vaak als een manipulatie wordt beschreven, maak dan deze Am I a dark empath quiz om erachter te komen en eventueel hulp te zoeken om je gedrag te verbeteren. Kijk hoezeer deze uitspraken met jou resoneren.
- Ik weet precies wat anderen denken. J/N
- Het is een geweldige vaardigheid en ik kan die voor persoonlijk gewin gebruiken. J/N
- Het is makkelijk mijn minachting voor anderen over te brengen als ik er een grap over maak. J/N
- Ik begrijp wat een ander voelt, maar dat raakt me emotioneel niet. J/N
- Ik geloof dat ik de emoties van anderen beter begrijp dan zij zichzelf begrijpen. J/N
- Mensen zeggen vaak dat ik een agradável, sociale en extraverte persoonlijkheid heb. J/N
- Mijn emoties voor mezelf houden is belangrijk. Emotioneel kwetsbaar zijn is gevaarlijk. J/N
- Ik heb de vaardigheid om mensen te vertellen wat ze moeten geloven en ze stemmen altijd met me in. J/N
- Ik hou er niet van als anderen me bekritiseren of naar een tekortkoming wijzen omdat ik denk dat ze gelijk hebben. J/N
- Ik voel me angstig en onzeker over mezelf. Ik denk dat ik misschien depressief ben. J/N
Als je opnieuw ja hebt geantwoord op de meeste van deze vragen, vooral de vragen die laten zien dat je goed bent in het aanvoelen wat er bij anderen speelt en het voelt alsof je daar voordeel uit kunt halen, dan lijdt je mogelijk aan hoge empathie en donkere trekken in je persoonlijkheid, wat je wellicht een duistere empath maakt.
Let op: Dit screeningsmiddel is niet bedoeld als diagnostisch hulpmiddel. Alleen een erkende geestelijk gezondheidsprofessional kan je een diagnose stellen en je helpen de volgende beste stappen voor jezelf te bepalen.
Hoe Te Reageren Op Een Duistere Empath In Een Relatie
Duistere empaths zijn goed in het compartmentalizeren van hun emoties. Ze zijn ook zich bewust van hun slechte gedrag, maar hebben een manier om dit in hun gedachten te rechtvaardigen. Je moet met een vergelijkbare precize focus reageren wanneer je met een duistere empath omgaat. Laat zelfbehoud je belangrijkste doel zijn en verlies die focus niet uit het oog. Laten we nu kijken naar hoe we het best kunnen omgaan met een duistere empath in een relatie:
1. Stel en handhaaf persoonlijke grenzen
Gronden zijn essentieel. Gronden zijn cruciaal! Voor elke relatie om binnen een gezonde zone te blijven. Zoals het geval is met de meeste abusieve relaties, adviseert onze expert om persoonlijke grenzen voor jezelf te stellen, deze duidelijk aan je partner te communiceren en je partner verantwoordelijk te houden als ze deze overschrijden.
Bijvoorbeeld, vertel je duistere empath partner dat je hun duistere humor niet waardeert, vooral niet als je de kwaadaardigheid ervan opmerkt. Lach hun slechte gedrag niet meer weg nu je dit kunt herkennen. Dr. Dhawan zegt: “Stel grenzen en spreek problemen aan waar je het gevoel hebt dat je wordt gemanipuleerd in plaats van het te accepteren.”
2. Bouw vertrouwen op in je intuïtie
Je intuïtie verteld je wanneer er iets niet klopt. Wanneer je partner liegt, een onoprecht compliment maakt, je gaslight naar iets wat niet waar is, of probeert je schuldig te laten voelen, is het je onderbuikgevoel dat je vertelt dat dit niet klopt. Dat je geen echte vreugde, echte spijt of echte erkenning van je fout hebt ervaren.
Het vergt veel zelfvertrouwen om naar die innerlijke stem te luisteren, vooral als je te maken hebt met een duistere empath die je het gevoel geeft dat ze je beter kennen dan jezelf. Je moet actieve stappen ondernemen om een betere relatie met jezelf op te bouwen. Sommige stappen van zelfreflectie en zelfzorg kunnen zijn:
- Mediteren om in lijn te komen met je gevoelens
- Risico’s nemen en vaker op je instincten vertrouwen
- Proberen te vermijden om over onbenullige dingen na te denken
- Je gedachten opschrijven om je gevoelens te leren herkennen
3. Zoek hulp van een professional – zowel voor jezelf als samen met je partner
Wanneer je je genoeg zelfverzekerd voelt, kun je overwegen om met je duistere empath partner te praten over jouw observaties. Dr. Dhawan stelt voor: “Je kun proberen hun aandacht te vestigen op deze persoonlijkheidstrekken en kijken of ze openstaan voor hulp, aangezien dit beide partijen ten goede zal komen.”
Bij een duistere empath is dit een reële mogelijkheid, aangezien de meeste duistere empaths zich bewust zullen zijn van hun gedrag en dat dit schadelijk is. De meeste duistere empaths lijden (en weten dat ze lijden) aan geestelijke gezondheidsproblemen zoals angststoornissen en depressies en staan mogelijk open voor professionele hulp.
Dr. Dhawan voegt daaraan toe: “Als je partner niet bereid is om te veranderen, dan is het moeilijk om het gedrag van een duistere empath aan te passen. Dus, als je je overweldigd en opgebrand voelt, is het nooit een slecht idee om ook zelf hulp te zoeken.” Ondersteuning en begeleiding van een specialist in cognitieve gedragstherapie kan je helpen om abusief gedrag te herkennen, negatieve overtuigingen over jezelf af te leren, zelfvertrouwen op te bouwen en je grenzen assertief te stellen.
4. Verlies het perspectief niet bij het “diagnosticeren” van je partner met “duistere empathie”
Wanneer we leren om signalen te herkennen, is het gemakkelijk om hierin te ver gaan. We kunnen onszelf verkeerd diagnosticeren als we te zelfkritisch zijn, of ons beter willen voelen over ons gedrag. We kunnen onze partners verkeerd diagnosticeren om ons superieur te voelen, of om persoonlijke verantwoordelijkheid te ontlopen. Daarom is het cruciaal om de juiste blik te behouden.
Vergeet niet dat duistere empathie een relatief nieuwe term is en dat er veel is dat we er nog niet over weten. Het begrijpen van de eigenschappen en het herkennen van de signalen kan de eerste stap zijn naar het ontdekken van schadelijk gedrag. Maar persoonlijkheidsstoornissen zijn extreem complex en altijd op een spectrum aanwezig. Daarom is de tussenkomst van een geestelijk gezondheidsprofessional essentieel voor een accurate diagnose.
Het is niet eenvoudig om een duistere empath te herkennen of te diagnosticeren, aangezien de betekenis van duistere empathie ingewikkeld is. Duistere empaths zullen je verwarren met hun charme en hun vertoning van begrip. Maar vergeet niet, als je put uit de beschikbare hulpbronnen, inclusief je eigen wilskracht en onderbuikgevoel, kun je niet alleen een duistere empath identificeren, maar ook de meester manipulator meesterlijk aansteken!